|
Чытаючы «Ідылію», увесь час ловіш сябе на думцы, наколькі ведаў і любіў В.У. Дунін-Марцін-кевіч фальклор, Народнымі песнямі, прыказ-камі, прымаўкамі літаральна перапоўнены ўвесь твор. Чытаеш і захапляепіся веданнем аўтара народнай творчасці. Носьбітамі фальк-лору ў «Ідыліі» з'яўляюцца простыя сяляне, але найболыд — Навум Прыгаворка.
Навум служыць войтам у маёнтку пана Ля-тальскага. I ўсе ў акрузе ведаюць яго як май-стра і ахвотніка пагаварыць. А гаворыць ён пераважна прымаўкамі. Ведае іх столькі, што калі запісаць адну за другой, атрымаецца вя-лікая кніжка. Пра што ні загавораць, у Наву-ма ўжо гатова на гэты конт прымаўка. У ад-ной рэпліцы ён здольны выкарыстаць не адну, а некалькі прымавак. Вось як, налрыклад, гэта: «Вот табе на! За маё дабро да мяне ж набілі. Я яму добра раджу, а ен мяне ж лае. Эй, кум, кумі Знаш прымаўку: хоць кум, да сабака».
Ствараецца ўражанне, што Навум прыдум-вае іх на хаду. На самой справе — гэта вельмі назіральны чалавек, адораны здольнасцю ўсё прыкмячаць, заўважаць і запамінаць. А ўрэш-це — і прыдумваць. Бо кім жа, як не людзьмі, складзены творы вуснай народнай творчасці? Аўтар любіць свайго героя і разам з тым ня-злобна пацяшаецца з яго наіўнасці. Навум спадзяецца, што прыгажуня Югася выйдзе за яго замуж. Аднак, даведаўшыся, што Югася зусім не Югася, а панна Юлія, ён тут жа ады-ходзіць убок, бо ведае сваё месца.
Навум — паэт ад Бога, майстар слова, хоць і не мае адукацыі.
Сумна ад думкі, што ў наш час усе менш і менш сустракаецца такіх Навумаў. Людзі ад-рываюцца ад фальклору, забываюць яго. Праў-да, мне пашанцавала: я ведала такога чалаве-ка. I хоць іншыя ставіліся да яго як да нейкага дзівака, я па-сапраўднаму ім захаплялася. Але гэта ўжо іншая гісторыя... |
